Amerikan Eğitim Sistemini Anlamak

Amerikan eğitim sistemi, uluslararası öğrencilere oldukça zengin seçenekler sunar. ABD’nin içinden gelen öğrencileri bile seçenekleriyle etkileyen bir sürü okul, program ve yer mevcuttur. Okul aramaya başlarken, Amerikan eğitim sistemi hakkında bilgi edinmeniz gerekir. Sistemi anlamak, seçeneklerinizi daraltmanıza ve eğitim planınızı geliştirmenize yardımcı olacaktır.

Eğitim Yapısı

İlköğrenim ve Ortaöğrenim

Amerikalı öğrenciler, yükseköğrenim öncesinde toplamda 12 yıl süren "ilköğrenim" ve "ortaöğrenim" eğitimi alır. Bu yıllar, birinci sınıftan onikinci sınıfa kadar yıllara göre adlandırılırlar. Altı yaş civarındaki Amerikalı öğrenciler, ilkokula başlarlar. Beş veya altı yıllık eğitimden sonra ortaokula geçerler. Ortaöğrenim, iki tür programdan oluşur: ilki "ortaokul" olup ikincisi "lise"dir. Diploma veya bitirme belgesi liseden mezun olunca verilir. Liseden (12'nci sınıf) mezun olduktan sonra Amerikalı öğrenciler bir koleje veya üniversiteye gidebilirler. Kolej veya üniversite eğitimi, yükseköğrenim olarak bilinir.

Not Sistemi

Tıpkı Amerikalı öğrenciler gibi sizin de üniversiteye veya koleje kabul için başvurunuzun bir parçası olarak akademik not çizelgelerinizi sunmanız gerekecektir. Akademik not çizelgeleri, akademik geçmişinizin resmi dökümleridir. ABD'de bu çizelge, akademik başarınızın ölçüsü olarak notlarınızı ve genel not ortalamanızı (GPA) içerir. Dersler, genelde yüzdelikler kullanılarak notlandırılır, bu da sonra harfli sisteme çevrilir.

ABD'deki not sistemi ve GPA, kafa karıştırıcı olabilir, özellikle uluslararası öğrenciler için. Notların yorumlanmasında birçok faktör rol oynar. Örneğin, farklı okullara giden iki öğrenci de aynı üniversiteye not çizelgelerini sunarlar. Her ikisinin de genel not ortalaması 3.5'tir, ama bir öğrenci ortalama bir liseye devam ederken diğeri akademik olarak zorluğuyla tanınmış bir okula gitmektedir. Üniversite, iki okulun da çok farklı standartları olmasından dolayı, genel not ortalamalarını farklı yorumlayabilir.

Bundan dolayı, akılda tutulması gereken bazı önemli noktalar var:

• Ülkenizde bitirdiğiniz en son eğitim düzeyinin ABD'de neye denk geldiğini öğrenmeniz gerekiyor.
• Her bir kolej ve üniversitenin genel kabul koşullarına dikkat ettiğiniz gibi farklı şartları olabilecek özel programlara da dikkat edin.
• Şartları yerine getirdiğinizden emin olmak için bir eğitim danışmanıyla veya bir rehberle düzenli olarak görüşün.

Eğitim danışmanınız veya rehberiniz, ABD'deki üniversite kabulleri için bir veya iki yıl daha harcamanız gerekip gerekmediğine dair size bilgi verebilecektir. Bir uluslararası öğrenci kendi ülkesinde üniversiteye gitme hakkı kazanmadan ABD'de bir üniversite veya koleje girmişse, bazı ülkelerin hükümetleri veya işverenler öğrencinin ABD'deki eğitimini tanımayabilir.

Akademik Yıl

Okullar genelde Ağustos veya Eylül ayında başlar ve Mayıs veya Haziran'a kadar devam eder. Yeni öğrencilerin büyük çoğunluğu güz döneminde başlar, bu nedenle uluslararası öğrencilerin de ABD'deki üniversite eğitimlerine bu zamanda başlamaları iyi olur. Akademik yılın başlangıcında bir dolu heyecan vardır ve öğrenciler, hepsi de akademik yaşamın yeni bir aşamasına uyum sağlamaya çalıştığından, bu dönemde iyi arkadaşlıklar kurar. Ayrıca, pek çok ders öğrencilerin güz döneminden başlayıp yıl boyunca devam edecek şekilde belli bir sırayla almalarına yönelik tasarlanmıştır.

Birçok okulda akademik yıl, "sömestr" denilen iki dönemden oluşur. (Bazı okullar "trimestr" sistemi olarak bilinen üç dönemli bir takvim kullanırlar). Bazı okullar ise yılı seçmeli olan yaz okulunu da içerecek şekilde dört döneme bölerler. Temelde eğer yaz okuluna gitmeyecekseniz, akademik yıl ya iki ya da üç dönemden oluşur.

ABD'deki Yükseköğrenim Sistemi: Eğitim Düzeyleri

Birinci Düzey: Lisans

Bir kolej veya üniversiteye devam eden ve henüz lisans diploması almamış bir öğrenci, lisans düzeyinde öğrenim görüyor demektir. Bir lisans diploması almak, genelde yaklaşık dört yıl sürer. Lisans diploması almak için eğitiminize ya bir "community" kolejde ya da dört yıllık bir üniversite veya kolejde başlayabilirsiniz.

Eğitiminizin ilk iki yılında genelde edebiyat, fen bilimleri, sosyal bilimler, sanat, tarih ve benzeri gibi zorunlu dersler olarak bilinen farklı konularda çok sayıda ders almak zorunda kalırsınız. Böylelikle belli bir alana odaklanmadan önce çeşitli konularda genel bir bilgi sahibi olmuş, bir altyapı kurmuş olursunuz.

Pek çok öğrenci, ilk iki yıl zorunlu dersleri geçmek için bir "community" kolejde eğitim almayı tercih eder. Bir Önlisans Diploması (AA) ile dört yıllık bir üniversite veya koleje transfer olabilirler.

"Bölüm", lisans eğitiminin odaklandığı belli bir alandır. Örneğin, birisinin bölümü gazetecilikse, Gazetecilik Lisans Diploması alacaktır. Bölümünüzün diplomasını alabilme koşullarını yerine getirmek için bu alanda belli sayıda ders almanız gerekecektir. Okulun üçüncü yılına başlarken bölümünüzü seçmeniz gerekir.

Amerikan yükseköğrenim sisteminin kendine has bir diğer özelliği de isterseniz bölümünüzü pek çok kere değiştirebilmenizdir. Lisans eğitimlerinde bir noktada bölüm değiştirmek, Amerikalı öğrenciler arasında çok yaygındır. Çoğunlukla, öğrenciler uzmanlaşmak istedikleri veya keyif aldıkları farklı bir bölümü sonradan keşfederler. Amerikan eğitim sistemi, çok esnektir. Bölüm değiştirmenin daha fazla zaman ve para harcamak anlamına gelen, daha fazla ders almakla sonuçlanabileceğini de göz önünde bulundurmayı ihmal etmeyin.

İkinci Düzey: Master Diploması için Lisansüstü

Günümüzde lisans diploması olan bir kolej veya üniversite mezunu, bazı mesleklere başlamak veya kariyerlerini ileriye götürmek için lisansüstü eğitimi ciddi bir şekilde düşünmek isteyebilir. Söz konusu diploma, genelde kütüphanecilik, mühendislik, davranış sağlığı ve eğitim alanlarında daha yüksek pozisyonlar için zorunludur.

Dahası, bazı ülkelerden uluslararası öğrencilerin yurtdışında eğitim almalarına sadece lisansüstü düzeyde izin verilir. ABD'de bir lisansüstü programa başvurmadan önce ülkenizde bir işe girmek için sizden istenen belgeleri iyi araştırmalısınız.

Bir lisansüstü program, genelde bir üniversite veya kolejin bir bölümüdür. Kabul almak için GRE sınavına (Yüksek Lisans Sınavı) girmeniz gerekecektir. Belli bazı master programları, hukuk fakülteleri için LSAT, işletme fakülteleri için GRE veya GMAT ve tıp fakülteleri için MCAT gibi sınavları şart koşarlar.

Master diploması veren lisansüstü programları bitirmek, genellikle bir ila iki yıl sürebilir. Örneğin, MBA (İşletme Master Programı) yaklaşık iki yıl süren oldukça popüler bir bölümdür. Gazetecilik gibi diğer master programları sadece bir yıl sürer.

Bir master programının çoğu, sınıf içi eğitimle geçer ve bir lisansüstü öğrenci "master tezi" adında uzun bir araştırma raporu hazırlamalı veya bir "master projesi" yapmalıdır.

Üçüncü Düzey: Doktora Diploması için Lisansüstü

Pek çok lisansüstü okul, bir master diplomasını doktora (PhD) diploması alma yolunda atılan ilk adım olarak görür. Ama diğer okullarda öğrenciler, ayrıca bir master diploması olmadan da doğrudan doktoraya hazırlanabilirler. Bir doktora diploması almak üç yıl veya daha uzun sürebilir. Uluslararası öğrenciler için beş veya altı yıl kadar uzun bir zaman da alabilir.

Programın ilk iki yılında çoğu doktora adayı derslere ve seminerlere kayıt olurlar. En azından bir yıl da araştırma yapmakla ve tez yazmakla geçer. Tezin daha önce yayınlanmamış araştırmaları, görüşleri veya tasarımları içermesi gerekir.

Bir doktora tezi, belli bir konu üzerinde mevcut bilgi birikiminin bir özeti ve tartışmasıdır. Doktora eğitimi veren çoğu Amerikan üniversitesi, aynı zamanda adaylarının iki yabancı dili okuma düzeyinde bilmesini, okulda belli bir süre zaman geçirmesini, adayları doktora programına resmen kabul eden bir yeterlilik sınavını geçmesini ve tezle aynı konuda bir sözlü sınavı geçmesini şart koşar.

ABD Yüksek Öğrenim Sisteminin Özellikleri

Sınıf Ortamı

Sınıflar, birkaç yüz öğrencinin katıldığı kalabalık derslerden sadece birkaç öğrencinin katıldığı daha küçük sınıflara ve "seminerlere" (tartışma sınıfları) değişiklik gösterir. Amerikan üniversitelerindeki sınıf ortamı, çok hareketlidir. Fikrinizi paylaşmanız, görüşlerinizi tartışmanız, sınıf içi tartışmalara katılmanız ve sunum yapmanız beklenir. Uluslararası öğrenciler, bunu Amerikan eğitim sisteminin en şaşırtıcı yönlerinden biri olarak değerlendirmektedir.

Öğretim üyeleri, genelde her hafta ders kitaplarını ve diğer okumaları belirler. Sınıf tartışmalarına katılmak ve dersleri anlamak için verilen okumaları ve ödevleri yapmanız beklenir. Ayrıca bazı bölüm öğrencilerinin laboratuvarda zaman geçirmeleri de beklenir.

Öğretim üyeleri, derse kayıtlı her öğrenciye not verirler. Notlar genelde şu noktalara dayanarak belirlenir:

• Her öğretim üyesi, kendine has bir takım derslere devamlılık şartı koyacaktır, ama öğrencilerin özellikle seminer derslerinde sınıf içi tartışmalara katılmaları beklenir. Bu durum, genellikle bir öğrencinin notunun belirlenmesinde çok önemli bir faktördür.
• Bir dönem içi sınavı, genelde sınıf zamanında yapılır.
• Bir veya daha fazla araştırma veya dönem ödevi veya laboratuvar raporu, değerlendirme için sunulmalıdır.
• Bir final sınavı, en son sınıf buluşmasından sonra yapılır.

Krediler

Her ders, belli sayıda kredi veya kredili saate karşılık gelir. Bu sayı, bir öğrencinin her hafta sınıfta o ders için geçirdiği saat sayısı ile kabaca aynıdır. Bir ders, genelde üç ila beş kredi değerindedir.

Çoğu okuldaki bir tam zamanlı program, 12 ile 15 kredi saatidir (dönem başı dört veya beş ders) ve mezun olmak için belli sayıda kredi alınmalıdır. Uluslararası öğrencilerin dönem boyunca tam zamanlı bir programa kayıt olmaları beklenir.

Transferler

Bir öğrenci, bölümünü bitirmeden önce yeni bir üniversiteye kaydolursa genelde ilk girdiği okulunda aldığı çoğu krediyi yeni üniversitesindeki bölümünü bitirmek için kullanabilir. Bu durum bir öğrencinin başka bir üniversiteye transfer olabileceği ve makul bir zaman içinde mezun olabileceği anlamına gelir. ABD'deki Yüksek Öğrenim Kurumları

1. Eyalet Koleji veya Üniversitesi
Bir eyalet okulu, eyalet veya yerel hükümet tarafından desteklenir ve yönetilir. 50 ABD eyaletinin her biri en az bir eyalet üniversitesi ve muhtemelen birkaç eyalet kolejine sahiptir. Bu nedenle bu tür devlet üniversitelerinin çoğunun isimlerinde "State" sözcüğü geçer: örneğin, Washington State University ve the University of Michigan.

2. Özel Kolej veya Üniversite
Bu okullar, devlet tarafından değil, özel olarak yönetilirler. Eğitim ücreti, genelde eyalet okullarında olduğundan daha yüksektir. Çoğunlukla özel ABD üniversiteleri ve kolejleri büyüklük olarak eyalet okullarına göre daha küçüktür.

Dini destekli üniversiteler ve kolejler, özel okullardır. Bu okulların neredeyse hepsi, tüm din ve inançlardan öğrencileri kabul ederler. Yine de belli bir yüzde benzer dini inançlara sahip öğrencileri kabul etmeyi tercih etmektedir.

3. Community Kolej
Community kolejler, önlisans diploması (transfer edilebilir) verdiği gibi bitirme sertifikası da veren iki yıllık kolejlerdir. Çeşitli önlisans diplomaları vardır, ama en önemli ayırdedici faktör, verilen diploma ile transfer yapılıp yapılamayacağıdır. Genelde, iki ana yönelim vardır: biri akademik transfer olup diğeri öğrencileri doğrudan çalışma hayatına hazırlamadır. Üniversitenin transfer bölümleri, genelde sosyal önlisans ve sayısal önlisans programlarıdır. Uygulamalı sayısal bilimler önlisans diploması ve bitirme sertifikası ile dört yıllık bir üniversiteye transfer edilme ihtimali yoktur.

Community kolej mezunları, diploma almak için en çok dört yıllık kolej veya üniversitelere transfer olurlar. Community koleje devam ederken aldıkları kredileri transfer edebildiklerinden, lisans programlarını iki veya daha fazla yılda bitirebilirler. Çoğu ayrıca öğrencilerin üniversite düzeyinde derslere hazırlanmasını sağlayacak ESL veya Yoğun İngilizce dil programları da sunar. Önlisans diplomasından daha yüksek düzeyde bir eğitim almayı planlamıyorsanız, bir önlisans diplomasının memleketinize döndüğünüzde işe girmenize yetip yetmeyeceğini önceden öğrenin.

4. Teknoloji Enstitüsü
Bir teknoloji enstitüsü bilim ve teknoloji alanında en az dört yıllık eğitim sunan bir okuldur. Bazılarının lisansüstü programları varken diğerleri daha kısa programlar sunar.